Jesteś tu: Uprawa / Problemy / Choroby i szkodniki

3. Choroby wirusowe

Wirusy przenoszone są z rośliny na roślinę w sposób bierny przez drobne zranienia, poprzez ocieranie się roślin podczas zabiegów pielęgnacyjnych lub wiatru, na narzędziach do pielęgnacji, przez owady o aparacie gębowym kłująco-ssącym oraz rozmnażanie wegetatywne. W wyniku wniknięcia wirusa do komórek nie następuje ich zamieranie lecz tylko modyfikacja ich funkcji fizjologicznych i biochemicznych, zgodnie z potrzebami informacji genetycznej zawartej w RNA wirusa. Charakterystyczne plamy mogą tworzyć wzory w kształcie mozaiki o różnym odcieniu i intensywności, od jasno zielonych do żółtych a nawet białych. Przyczyną ich jest przejęcie części odcinka RNA wirusa komplementarnego odcinka RNA chloroplastu, odpowiedzialnego za syntezę chlorofilu.
Inne objawy to: plamistość pierścieniowa (pstrości) oraz zaburzenia wzrostu roślin (karłowatość, nienaturalna, budowa, pofałdowania płatków okwiatu nitkowatość liści, paprociowatość blaszek liściowych), zmiany nekrotyczne, małe plamki lub długie smugi wzdłuż tkanek przewodzących.

Wirus mozaiki cymbidium (CyMV)

Wirus ten został stwierdzony u ponad 20 rodzajów storczyków. Pierwsze objawy występują po około 6 tygodniach od zakażenia. U różnych rodzajów występuje w innej postaci: u Cymbidium tworzy żółtozieloną mozaikę liści, na storczykach z rodzaju Vanda, Oncidium, Rotschildiana tworzy chlorotyczne pierścienie i smugi, na Cattleya, Dendrobium, Epidendrum sp. Miltonia sp. występują nekrotyczne plamy i pierścienie.
Starsze liście pokrywają brunatne, lekko zapadnięte, wodniste plamy, powodując ich szybkie zamieranie, na młodych liściach najczęściej brak objawów. Kwiaty pokryte są jasnymi, nekrotycznymi plamami. Szybko więdną (2-3 dni). Wirus jest przyczyną karłowatości roślin.

Wirus mozaiki tytoniu
(Odontoglossum orchid strain Odontoglossum ringspot virus) szczep storczykowy

Po dość długim czasie od infekcji (12 miesięcy) na liściach pojawiają się wydłużone, chlorotyczne smugi oraz romboidalne żółtozielone plamy, które następnie ciemnieją i ulegają nekrozie. Liście przybierają barwę purpurową lub czerwoną z pierścieniową plamistością. Kwiaty ulegają deformacji, brzegi płatków okwiatu stają się nienaturalnie faliste, na płatkach można zauważyć brązowe nekrotyczne smugi.

Wirus plamistości pierścieniowej cymbidium
(Cymbidium ringspot virus)

Na liściach i płatkach okwiatu pojawiają się owalne albo pierścieniowate, żółtawe plamy a następnie nekroza. Wzrost roślin jest zahamowany, kwitnienie również. Namnażanie wirusa może przebiegać bezobjawowo.

Zwalczanie wirusów

Usuwać porażone rośliny, narzędzia dezynfekować spirytusem 75% lub moczyć w 2% roztworze formaliny, moczyć w 75% alkoholu i opalać nad palnikiem, moczyć w roztworze fosforanu trójsodowego, nie uszkadzać roślin, zwalczać szkodniki – szczególnie mszyce.

Wirusy można wykrywać używając do tego celu roślin testowych: Chenopodium quinoa, Ch. amaranticolor, Datura stramonium, Cassia occidentalis, Nicotiana tabacum.

POCZĄTEK STRONY