ŹRÓDŁA / KWIATY / Nr 1/2000

falenopsis

Wywodząca się z greki nazwa Phalaenopsis znaczy "przypominający ćmę". W niektórych krajach mówi się o tych storczykach po prostu "motyle". Są to epifity. W naturze, w gorącym klimacie okolic południowego Pacyfiku porastają konary i pnie drzew. Te pobudzające wyobraźnię rośliny okazują się tak łatwe w domowej uprawie, jak popularne "fiołki afrykańskie" (Saintpaulia).

Ich piękne kwiaty utrzymują się na roślinie przez około trzy lub więcej miesięcy i pojawiają się niejednokrotnie dwa, a nawet czasem trzy razy w roku. Białe kwiaty są chętnie stosowane do bukietów ślubnych, ale paleta barw jest znacznie bogatsza. Można spotkać rośliny kwitnące różowo, żółto, pomarańczowo, karminowo. Bywają kwiaty z cętkami lub paskami, często posiadają kontrastującą kolorystycznie warżkę.

W rodzaju Phalaenopsis znane jest około 50 gatunków, lecz rośliny oferowane w kwiaciarniach to mieszańce, selekcjonowane w taki sposób, aby dobrze znosiły warunki uprawy w mieszkaniach. Istotnym czynnikiem powodującym szybki wzrost zdrowych roślin zdolnych do wytworzenia mocnego pędu z dużą liczbą kwiatów jest światło, jednak zbyt mocne może spowodować przypalenie liści. Intensywność naświetlenia dostosowuje się do potrzeb roślin przez dobranie miejsca uprawy. Okno o wystawie wschodniej lub zachodniej wydaje się najbardziej odpowiednie. Okno skierowane na południe powinno mieć firankę lub rolety. Rośliny dobrze znoszą nawet silne nasłonecznienie, lecz nie promienie bezpośrednio padające na liście. Gdy ręka przysłaniająca padające promienie tworzy widoczny cień na łodygach lub gdy ich temperatura jest wyższa niż 35° C, trzeba zredukować ilość światła. Najłatwiej to osiągnąć przez odsunięcie rośliny od okna. Z kolei przy oknach skierowanych na północ należy rośliny przybliżyć do szyby, ale tak, aby liście jej nie dotykały.

Falenopsis pozytywnie reaguje na zwiększoną wilgotność względną otaczającego go powietrza, jakkolwiek nie jest to niezbędnym warunkiem osiągnięcia sukcesu w uprawie. Daje się to osiągnąć poprzez ustawienie pod roślinami lub w ich sąsiedztwie tacek z wodą. Można nawet stworzyć element dekoracyjny poprzez ułożenie w atrakcyjnym pojemniku ładnych kamieni, kawałków skał czy muszelek zatopionych w płytkiej wodzie. Doniczki nie mogą jednak w żadnym przypadku stać na spodkach wypełnionych wodą. Zawsze muszą mieć zapewniony dostęp powietrza do korzeni od spodu doniczki.

Należy przyjąć zasadę, że podlewamy wtedy, gdy naprawdę wiemy, że podłoże jest lekko przesuszone. Można to poznać oceniając wagę doniczki z rośliną lub, jeżeli palec włożony do podłoża na głębokość około 2 cm, jest suchy. Zdecydowanie więcej szkody przynosi zbyt częste podlewanie aniżeli nadmierne przesuszenie. Dopiero po przesuszeniu należy podlać tak obficie, aby przynajmniej 20% wody lub roztworu wody z nawozami wyciekło przez otwory doniczki. Nieprzestrzeganie tej zasady jest w zdecydowanej większości przypadków powodem utraty nie tylko storczyków, lecz również innych roślin doniczkowych.

Dawniej sądzono, że nawożenie storczyków nie jest potrzebne. Dzisiaj wiemy, że jest inaczej. Dobrym sposobem nawożenia jest przemienne obfite podlewanie raz czystą wodą, raz roztworem nawozu. Stosowanie czystej wody konieczne jest dla wypłukania nadmiaru nawozu oraz tworzących się kryształków różnych soli powstających w procesie transpiracji i parowania wody. Skład nawozu często jest oznaczony na opakowaniach jako np. 30-10-10 lub 20-20-20, itp. Informuje to o procentowej zawartości składników i ich wzajemnej proporcji. Pierwsza liczba oznacza procent azotu, druga fosforu, a trzecia potasu. Dla roślin rosnących w podłożu z przewagą kory powinno się stosować nawozy o formule np. 30- 10-10, to jest z przewagą azotu, zaś dla rosnących w innych podłożach odpowiednia jest formuła 20-20-20 lub np. 10-10-10. Właściwe stężenie roztworu do nawożenia uzyskamy rozpuszczając około 1 g nawozu (około 1/3 płaskiej łyżeczki do herbaty) w 1 litrze wody.

Falenopsis nie lubi zbyt częstego przesadzania. Czynimy to, gdy podłoże traci luźną strukturę umożliwiającą swobodny dostęp powietrza do korzeni, zwykle co 2 lata. Składnikami podłoża mogą być np.: kora, włóknisty torf, perlit, styropian, itp. Bezpośrednio po przesadzeniu, przez okres około dwóch tygodni, nie należy roślin podlewać, by uszkodzone, mięsiste korzenie zasklepiły rany.

Niektórym Czytelnikom powyższy skrót uprawy może wydawać się nieco skomplikowany. W rzeczywistości jednak uprawa storczyków, a Phalaenopsis w szczególności, nie jest trudna. Jest jedynie nieco odmienna od uprawy innych roślin doniczkowych. O tym, że ten storczyk zdobywa sobie coraz większą popularność, świadczy fakt, że na giełdzie holenderskiej sprzedaje się tygodniowo ponad 100 000 doniczek z różnymi odmianami falenopsisa i obserwowana jest stała tendencja wzrostowa. W Holandii cena hurtowa tej niezwykle dekoracyjnej, wieloletniej rośliny waha się (w przeliczeniu) w granicach od 16 do 20 złotych.

tekst i fot. Jerzy Foszczka - Rzgów

Tekst pochodzi z kwartalnika Kwiaty 1/2000 str. 6 i został opublikowany za zgodą Redakcji.