ŹRÓDŁA / KWIATY / Nr 2/97

Lelie

Na wielkich obszarach Ameryki Środkowej i Południowej od Meksyku aż do południowej Brazylii rosną storczyki z rodzaju Laelia.Rodzaj ten obejmuje 35 - 50 (a może 75 ?) gatunków. Różnice w liczbach podawanych przez różnych autorów wynikają m. in. stąd, że pewne formy określa się jako gatunek bądź podgatunek, np. czy Laelia pumila ma podgatunki dayana i praestans, czy też są to trzy osobne gatunki?

Lelie są blisko spokrewnione z katlejami, od których różnią się tym, że mają 8 pylników, a nie 4. Są to w większości niewielkie rośliny o kilkucentymetrowych pseudobulwach i kilkunastocentymetrowych liściach. Niektóre tylko są nieco większe, najokazalsza zaś jest L. purpurata o wysmukłych pseudobulwach dochodzących do 60 cm.

Lelie mają duże, a nawet bardzo duże, kolorowe kwiaty. Przeważają kolory: biały, żółty, pomarańczowy i różne odcienie fioletu. Często warżka ma kolor kontrastujący z resztą kwiatu, np. L. crispa i L. purpurata mają kwiaty białe z warżką purpurową. Możliwość krzyżowania z katlejami pozwoliła na wyhodowanie pięknych żółtych i pomarańczowych lelio-katlei, łatwych przy tym w uprawie (czego nie można powiedzieć o krzyżówkach wywodzących się z Cattleya dowiana).

Lelie rosną przeważnie w górach na wysokości, zależnie od gatunku, 600 - 2500 m. Klimat jest tam ciepły do miarkowanego i, jak to w górach bywa, ze znaczną rozpiętością temperatury między dniem i nocą. Opady są duże, ale nierównomiernie rozłożone w ciągu roku. Pora sucha to okres spoczynku. Wynikają stąd warunki uprawy. W zależności od pochodzenia gatunku, pomieszczenia mogą być od umiarkowanie chłodnych do umiarkowanie ciepłych, tzn. zbliżonych do pokojowych. W czasie zimowego okresu spoczynku pożądana jest temperatura w nocy 13 - 14°C, a w dzień 17 - 16°C i bardzo umiarkowane podlewanie (w naturze wprawdzie deszcz wtedy nie pada, ale w nocy tworzy się rosa).

Gdy na wiosnę rozpocznie się wzrost, temperaturę należy podnieść o kilka stopni (w nocy 18 - 20°C, w dzień do 25°C) i stopniowo zwiększać podlewanie. Lelie potrzebują dużo światła, uprawiać je więc należy na oknie południowe-wschodnim, południowo-zachodnim, ew. południowym, i tylko lekko cieniować w okresie od marca do września.

Storczyki te są epifitami (niektóre litofitami), sadzimy je więc do przepuszczalnego substratu złożonego z kory sosnowej, korzeni paproci z domieszką mchu torfowca. Nawozić należy rozcieńczonym, wieloskładnikowym nawozem sztucznym (stężenie poniżej 0,5 g/l) o odczynie lekko kwaśnym.

Laelia sincorana

Na zakończenie chciałbym opisać dwa gatunki, które uprawiałem w pokoju. Laelia sincorana jest gatunkiem miniaturowym. Jajowate pseudobulwy mają tylko 2 cm wysokości i zakończone są pojedynczym liściem o długości 8 - 9 cm. Na krótkim pędzie wyrastają stosunkowo duże dwa kwiaty o barwie biskupiego fioletu. Trzymałem ją w akwarium stojącym na południowo-wschodnim oknie, co zapewnia nieco większą wilgotność powietrza. Mimo że warunki nie są idealne (za wysoka temperatura - w zimie w nocy 18 - 19°C), rośnie bardzo dobrze. Mam nadzieję, że w tym roku znowu zakwitnie.

Laelia tenebrosa

Laelia tenebrosa jest znacznie okazalsza. Wysmukłe pseudobulwy mają około 20 cm wysokości i zakończone są pojedynczym liściem. Kwiaty okazałe barwy brunatnomiedzianej mają różowo-purpurową warżkę. Jakkolwiek lelia ta kwitła w pokoju, jednakże rosła niezbyt dobrze, więc po paru latach przekazałem ją do Ogrodu Botanicznego, gdzie czuje się znacznie lepiej w ciepłej szklarni razem z katlejami.

Tekst: Andrzej Smolarski

Tekst pochodzi z kwartalnika Kwiaty 2/97 str. 22 i został opublikowany za zgodą Redakcji.